Inhoud
- wat is symbiose?
- Symbiose: definitie volgens Priberam-woordenboek
- Soorten symbiose
- Mutualisme
- commensalisme
- Parasitisme
- symbiose voorbeelden
- Mutualisme
- Commensalisme:
- Parasitisme:
- menselijke symbiose:
- endosymbiose
In de natuur zijn alle organismen, of het nu dieren, planten of bacteriën zijn, banden creëren en relaties aangaan variërend van leden van dezelfde familie tot individuen van verschillende soorten. We kunnen relaties waarnemen tussen een roofdier en zijn prooi, ouders en zijn nageslacht, of interacties die in eerste instantie ons begrip te boven gaan.
Heb je iets gehoord over deze term? In dit artikel van Animal Expert leggen we je alles uit over symbiose in de biologie: definitie en voorbeelden. Mis het niet!
wat is symbiose?
Het woord symbiose in de biologie is in 1879 uitgevonden door De Bary. Het is een term die beschrijft: het naast elkaar bestaan van twee of meer organismen die niet nauw verwant zijn in fylogenie (verwantschap tussen soorten), dat wil zeggen dat ze niet tot dezelfde soort behoren. Modern gebruik van de term gaat er in het algemeen van uit dat de betekenis van symbiose is: de relatie tussen twee levende wezens waarvan organismen profiteren, ook al is het in verschillende verhoudingen.
De vereniging moet permanent tussen deze individuen kunnen ze nooit gescheiden worden. Organismen die betrokken zijn bij een symbiose worden "symbionten" genoemd en kunnen hiervan profiteren, schade oplopen of geen effect van de associatie verkrijgen.
In deze relaties komt het vaak voor dat organismen ongelijk in grootte zijn en ver in fylogenie. Bijvoorbeeld de relaties tussen verschillende hogere dieren en micro-organismen of tussen planten en micro-organismen, waar micro-organismen in het individu leven.
Symbiose: definitie volgens Priberam-woordenboek
Om kort te laten zien wat symbiose is, geven we ook de Priberam-definitie [1]:
1. v. (Biologie) Wederzijdse associatie van twee of meer verschillende organismen waardoor ze met voordeel kunnen leven.
Soorten symbiose
Voordat we enkele voorbeelden geven, is het essentieel dat u weet: wat zijn de soorten symbiose bestaande:
Mutualisme
In een mutualistische symbiose, beide partijen profiteren van de relatie. De mate waarin elke symbioot profiteert, kan echter variëren en is vaak moeilijk te meten. Het voordeel dat een symbiont ontvangt van een onderlinge vereniging moet worden afgewogen, afhankelijk van hoeveel het hem kost. Er is waarschijnlijk geen voorbeeld van mutualisme waarbij beide partners evenveel voordeel hebben.
commensalisme
Interessant is dat deze term drie jaar vóór symbiose werd beschreven. We noemen commensalisme die relaties waarin: een van de partijen verkrijgt voordelen zonder de andere te schaden of te bevoordelen. We gebruiken de term commensalisme in de meest extreme zin, waarvan het voordeel alleen voor een van de symbionten is en voedzaam of beschermend kan zijn.
Parasitisme
Parasitisme is een symbiotische relatie waarin: een van de symbionten profiteert ten koste van de andere. De eerste factor bij parasitisme is voeding, hoewel er ook andere factoren kunnen optreden: de parasiet haalt zijn voedsel uit het lichaam dat hij parasiteert. Dit soort symbiose beïnvloedt de gastheer op verschillende manieren. Sommige parasieten zijn zo pathogeen dat ze kort nadat ze de gastheer zijn binnengedrongen een ziekte veroorzaken. In sommige associaties evolueerden symbionten samen zodat de dood van de gastheer (het organisme dat geparasiteerd is) niet wordt uitgelokt en de symbiotische relatie veel langer duurt.
Ontmoet 20 fruitetende dieren in dit PeritoAnimal-artikel.
symbiose voorbeelden
Dit zijn enkele symbiose voorbeelden:
Mutualisme
- De symbiose tussen algen en koralen: koralen zijn dieren die goed groeien in voedselarme media vanwege hun symbiotische relatie met algen. Deze zorgen voor voedsel en zuurstof, terwijl koralen algen voorzien van reststoffen zoals stikstof en stikstofdioxide.
- De anemoonvis en de zeeanemoon: je hebt dit voorbeeld zeker vaker gezien. De zeeanemoon (kwalfamilie) heeft een penetrante substantie om zijn prooi te verlammen. De anemoonvis profiteert van deze relatie omdat hij bescherming en voedsel krijgt, omdat hij dagelijks de anemonen ontdoet van kleine parasieten en vuil, wat het voordeel is dat ze krijgen.
Commensalisme:
- Relatie tussen de zilveren vis en de mier: dit insect leeft met de mieren, wacht tot ze het voedsel brengen om te voeren. Deze relatie, in tegenstelling tot wat we misschien denken, schaadt of komt de mieren niet ten goede, aangezien de zilvervis slechts een kleine hoeveelheid voedselreserves consumeert.
- De boomhut: een van de duidelijkste voorbeelden van commensalisme is dat waarin een dier zijn toevlucht zoekt in de takken of stammen van bomen. De groente ondervindt over het algemeen geen schade of voordeel in deze relatie.
Parasitisme:
- Vlooien en de hond (voorbeeld van parasitisme): dit is een voorbeeld dat we gemakkelijk kunnen waarnemen in ons dagelijks leven. Vlooien gebruiken de hond als een plek om te leven en te broeden, naast het voeden van zijn bloed. De hond heeft geen baat bij deze relatie, integendeel, vlooien kunnen ziektes overdragen op honden.
- De koekoek (voorbeeld van parasitisme): koekoek is een vogel die de nesten van andere soorten parasiteert. Wanneer hij bij een nest met eieren aankomt, verdringt hij ze, legt zijn eigen eieren en vertrekt. Wanneer de vogels die eigenaar zijn van de verplaatste eieren arriveren, merken ze het niet op en maken ze de koekoekseieren.
menselijke symbiose:
- De gidsvogel van honing en de Masai: in Afrika is er een vogel die de Masai naar bijenkorven verscholen in bomen leidt. Mensen jagen de bijen weg en verzamelen de honing, waardoor de vogel vrij is om de honing te nemen zonder de dreiging van de bijen.
- Relatie met bacteriën: zowel in de menselijke darm als in de huid zijn er nuttige bacteriën die ons beschermen en ons helpen gezond te zijn, zonder hen zou ons bestaan niet mogelijk zijn.
endosymbiose
DE endosymbiose theorie, legt in een notendop uit dat het de vereniging van twee prokaryotische cellen (bijvoorbeeld bacteriën) was die aanleiding gaf tot chloroplasten (organel verantwoordelijk voor fotosynthese in plantencellen) en mitochondriën (organellen die verantwoordelijk zijn voor cellulaire ademhaling in plantaardige en dierlijke cellen).
In de afgelopen jaren is de studie van symbiose een Wetenschappelijke discipline en er is betoogd dat symbiose geen evolutionair vaste relatie is, maar zich in vele vormen kan manifesteren, zoals commensalisme of parasitisme. Een stabiel mutualisme waarin de bijdrage van elk betrokken organisme zijn eigen toekomst garandeert.
